.
x PRZYKŁAD REKONSTRUKCJI W POLSCE x

DROGOWSKAZ
PROLOGUS...
Muzeum Archeologiczne w Biskupinie
Rezerwat archeologiczny na Ostrowie Lednickim
Rezerwat Archeologiczny "Gród Piastowski" w Gieczu
Skansen archeologiczny w Mrówkach koło Wilczyna
Skansen Archeologiczny w Kaliszu
Skansen archeologiczny "Grodzisko w Sopocie"
Skansen archeologiczny w Trzcinicy "Karpacki Biskupin"
Rezerwat przyrodniczo-archeologiczny - jaskinia "Raj"
Rezerwat archeologiczno-przyrodniczy Krzemionki Opatowskie
Rezerwat archeologiczny "cmentarzysko megalityczne" w Borkowie
Grodzisko - rezerwat archeologiczny w Santoku
Rezerwat archeologiczny - Częstochowa - Raków
Mini Skansen Górniczo - Hutniczy w Jeleniej Górze
Rezerwat archeologiczny "kamienne kręgi" w Odrach
Rezerwat archeologiczny "Kręgi kamienne w Grzybnicy"
Rezerwat archeologiczny "Rydno"
(kliknij, aby powiększyć)

PROLOGUS...

. W Polsce znajduje się wiele skansenów archeologicznych. Wśród nich są perełki na skalę europejską, jak i rekonstrukcje mało znaczących ośrodków.
Wśród tego znamienitego "towarzystwa", Wyszogród prezentuje się przyzwoicie.

"Skansen grodzisko w Wyszogrodzie k. Bydgoszczy" z pewnością mógłby być kolejnym tego typu obiektem w kraju. Obok wartości historycznej: grodu obronnego, feudalnego, kasztelańskiego, czasowo książęcego ma dodatkową wartość krajobrazową, górując nad najdalej na zachód wysuniętym zakolem Wisły.

Poniżej przedstawiono przykłady wybranych skansenów i rezerwatów archeologicznych w Polsce.
Link: http://www.archeologia.com.pl/co_gdzie_kiedy_REZERWATY.htm




Muzeum Archeologiczne w Biskupinie

. POŁOŻENIE
w województwie kujawsko-pomorskim w gminie Gąsawa
OPIS
Osada obronna kultury łużyckiej z epoki brązu (zbud. ok. 740 lat p.n.e.).
Rezerwat archeologiczny powstał w latach 30-stych XX w., obecnie zajmuje 24 ha.
W pawilonie wystawowym prezentowane są narzędzia, naczynia, ozdoby, broń, resztki roślin uprawnych i szkieletów zwierząt hodowlanych.
Zrekonstruowano część drewnianego grodu obronnego. Są to: dwa równoległe rzędy chat, otoczone drewnianym falochronem i wałem obronnym z bramą i wieżą strażniczą oraz pomost. Odtworzono też wnętrza dwóch chat.
Nieopodal grodu odtworzono poletka z uprawami prehistorycznych zbóż, zagrody ze zwierzętami (tarpany, owce, bydło), piece garncarskie, piec chlebowy, stodołę, bróg i stajnię.
Co roku we wrześniu odbywa się największy w Europie festyn archeologiczny.
Skansen dostępny dla zwiedzających przez cały rok w godz. 9-18, po wykupieniu na miejscu biletów.
Link: www.biskupin.pl




Rezerwat archeologiczny na Ostrowie Lednickim

. POŁOŻENIE
w gminie Kłecko, 18 km od Gniezna, na wyspie jeziora Lednickiego
OPIS
Na największej z wysp jeziora Lednica - Ostrowie Lednickim - zostały odkryte najstarsze, pochodzące (2 połowa X w.) i zarazem najlepiej zachowane pozostałości kamiennych budowli w Polsce: pałacu, kaplicy i kościoła, otoczonych wałem obronnym.
Są to ruiny wczesnopiastowskiego grodu biskupiego wzniesionego w czasach księcia Mieszka I. Zniszczono go podczas najazdu czeskiego księcia Brzetysława w 1038 r.
Urządzono tu stałą plenerową prezentację reliktów rezydencji Mieszka I i Bolesława Chrobrego. W gablotach Skarbczyka - budynku, który jest kopią zabytkowego kościoła - wystawiono znaleziska z terenu Legnicy i okolicznych miejscowości (narzędzia rolnicze, drewniane naczynia, broń - w tym jeden z dwu znanych w Polsce hełmów z nosalem, monety). Skansen wchodzi w skład Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Utworzony jako Pomnik Historii Narodu Polskiego.
Niedaleko znajdują się: Lednicki Park Krajobrazowy, Wielkopolski Park Etnograficzny oraz rezerwat archeologiczny w Gieczu.
Otwarte 9-15, w sezonie letnim 9-17.
Link: www.lednicamuzeum.pl




Rezerwat Archeologiczny "Gród Piastowski" w Gieczu

. POŁOŻENIE
6 km od Nekli, gmina Środa Wielkopolska
OPIS
Jeden z głównych grodów za czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego, zaopatrzony w silną załogę książęcą. Założony w IX wieku. Wg opisu Galla Anonima, miał dostarczać 2000 pieszych i 300 jeźdźców.
W 1253 roku odbył się tu zjazd dzielnicowy książąt wielkopolskich, a w XIII w. prawdopodobnie uzyskał prawa miejskie. Upadł, spalony przez Krzyżaków w 1331 r.
W wyniku wykopalisk odkryto fundamenty przedromańskiej rotundy i palatium, a także resztki murów z XI/XII wieku. Pod koniec XI w. w części północnej grodu wzniesiono imponujący swoją wielkością kościół pw. św. Jana Chrzciciela.
Obecnie wewnątrz grodu znajduje się rezerwat archeologiczny, w obrębie którego eksponowane są in situ relikty kamiennych fundamentów palatium i mury romańskiego kościoła.
Rezerwat jest częścią Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.
W niewielkim pawilonie muzealnym przedstawione są dzieje grodu i kasztelanii gieckiej.
Linki:
http://archeo.amu.edu.pl/giecz/
http://www.giecz.obywatel.pl




Skansen archeologiczny w Mrówkach koło Wilczyna

. POŁOŻENIE
ok. 8 km od Przyjezierza, we wsi Mrówki, na granicy województw: wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego.
OPIS
W miejscowej tradycji utrwaliło się przekonanie, że stożkowaty kopiec w okolicy Wilczyna, koło wsi Mrówki, to kopiec usypany ku czci Napoleona przez jego żołnierzy lub kopiec po szwedzkim potopie.
Prace archeologiczne rozpoczęte w tym miejscu na początku lat siedemdziesiątych wykazały, że jest to stożkowate grodzisko z czasów średniowiecza, typu pierścieniowatego, powstałe u schyłku XII w., zniszczone prawdopodobnie przez Krzyżaków w XIV w. W trakcie badań odkryto na terenie obiektu trzy budynki drewniane o charakterze pół ziemianek. We wnętrzach pomieszczeń zachowały się pozostałości ścian i palenisk.
Grodzisko miało charakter strażnicy na granicy wielkopolsko-kujawskiej. Strażnicy tutaj mieszkający, oprócz funkcji ostrzegawczych dla okolicznej ludności, trudnili się rzemiosłem dostarczając pobliskim wsiom wyrobów kowalskich i garncarskich.
W połowie lat siedemdziesiątych mrówieckie grodzisko zrekonstruowano i dziś jest udostępnione dla turystów. Oglądać tu można pozostałości trzech drewnianych ziemianek - fragmenty ścian i paleniska. Jest to obecnie jeden z najciekawszych obiektów kultury średniowiecznej w rejonie wschodniej Wielkopolski.
Linki:
http://www.bazagmin.pl/menu/zakladki.php?id_klienta=1F08C0&id_zakladki=1665
http://www.przyjezierze.pl/przyjezierze/atrak.php




Skansen Archeologiczny w Kaliszu

. POŁOŻENIE
w południowej części Kalisza, najstarszej dzielnicy zwanej Zawodziem
OPIS
Grodzisko wczesnośredniowieczne, najstarsze centrum Kalisza, położone nad rzeką Prosną, od IX do XIII wieku. Zajmuje powierzchnię ok. 2 ha.
Wspomniany w kronice Galla Anonima, był gród stolicą kasztelanii, ziemi i księstwa.
Największy rozwój przypadł na czasy panowania Mieszka III Starego, tj. na drugą połowę XII wieku. Ok. 1150 r. wzniesiono tu kolegiatę pw. św. Pawła, w którym umieszczono grobowce Mieszka Starego (1202) i jego syna. Upadek grodu nastąpił w 1233 roku w wyniku podboju przez księcia śląskiego Henryka Brodatego.
Od 1992 roku, rozpoczęto prace nad zagospodarowaniem obiektu jako rezerwatu archeologicznego.
W 1995 r. udostępniono dla zwiedzających pozostałości wczesnośredniowiecznego grodu kaliskiego. Jest to jeden z nielicznych obiektów na terenie Polski tak dobrze zachowanych we współczesnej aglomeracji miejskiej.
Największą atrakcję stanowią obecnie relikty kolegiaty pw. św. Pawła - romańskiego jednonawowego kościoła oraz fundamenty wieży obronnej, kilkumetrowe wały oraz fragmenty fosy. Urządzono drewniany, stylizowany pawilon wystawienniczy tzw. budynek bramny, gdzie zaprezentowano na powierzchni około 60 m2, stałą wystawę archeologiczną "Kalisz Prastary". Na wystawie zaprezentowano trzy makiety: rekonstrukcja najstarszego chrześcijańskiego drewnianego kościółka Kalisza z IX w., makieta kamiennego kościoła romańskiego św. Pawła, osadnictwo w okresie piastowskim na terenie pradoliny Prosny.
W rezerwacie organizuje się okazyjnie Jarmarki Archeologiczne.
Ochrona grodziska sięga otuliny 300 m od ośrodka.
W następnych etapach mają być: zabezpieczone relikty kolegiaty i wykonana z piaskowca rekonstrukcja murów magistralnych kościoła w skali 1:1, rekonstrukcja wieży drewnianej, wyprofilowanie zachowanych wałów, oczyszczenie fosy i zagospodarowanie całego terenu zielenią.
Rezerwat jest oddziałem Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej.
Link: http://www.infokalisz.internetdsl.pl/historia/zawodzie.htm




Skansen archeologiczny "Grodzisko w Sopocie"

. POŁOŻENIE
na jednym z polodowcowych wzgórz, przy ul. Haffnera 63 w Sopocie, w odległości około 400 m od brzegu morskiego
OPIS
Grodzisko leży na wzgórzu oddzielonym od sąsiednich głębokimi jarami. Otoczone jest wałem obronnym w kształcie podkowy, od strony morza wału nie stwierdzono.
W skansenie archeologicznym prezentowane są stałe elementy odtwarzanej zabudowy grodziska: brama, fragment wału, chaty, półziemianki i zagrody dla zwierząt.
Zrekonstruowane obiekty powstały dokładnie w miejscach odkryć ich reliktów, w toku wykopalisk.
Prezentowane są tu wyniki prowadzonych przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku badań na temat historii sopockiego grodziska: warunków życia i codziennych zajęć ludności, dawnych rzemiosł, uzbrojenia oraz ówczesnych sposobów wznoszenia fortyfikacji i domostw.
Odbywają się tu prezentacje rzemiosł, pokazy walk rycerskich na miecze i topory, strzelanie z łuku. Prowadzone są lekcje żywej historii dla młodzieży szkolnej, organizowane co roku Festyny Archeologiczno-Historyczne obejmujące cykl imprez o charakterze kulturalnym z uwzględnieniem historycznego i edukacyjnego ich charakteru. Szczególne zainteresowanie miejsce to wzbudza wśród młodzieży.
Właściciel grodziska - Muzeum Archeologiczne w Gdańsku - umożliwia organizowanie w grodzisku spotkań, koncertów muzyki dawnej, spektakli historycznych, przyjęć biesiadnych i jubileuszy w szatach z epoki, w konwencji średniowiecznych uczt łączonych z prezentacją przeszłości miejsca.
Skansen jest otwarty od maja do października w godz. 10-16 (18).
Link: http://www.archeologia.pl/index.php?n=2&m=3&p=4




Skansen archeologiczny w Trzcinicy "Karpacki Biskupin"

. POŁOŻENIE
kilka kilometrów od miasta Jasła, nad płaskim dnem doliny rzeki Ropy, na cyplu wyciętym w zboczu doliny przez doliny dwóch potoków, w Trzcinicy
OPIS
Najstarsze w Polsce, silnie ufortyfikowane osady z początków epoki brązu. Znajduje się tu monumentalne grodzisko wczesnośredniowieczne, najlepiej do dziś zachowany obiekt obronny z tego okresu w Małopolsce.
Dokonano tu jednego z ważniejszych odkryć archeologicznych w Polsce. Znaleziono ok. 130 tysięcy różnego rodzaju zabytków, w większości dotąd nieznanych w Polsce, często unikalnych w skali europejskiej.
Gród o konstrukcji drewniano-ziemnej powstał ok. 4 tys. lat temu i był użytkowany przez kolejne grupy ludności kultury mierzanowickiej (2,1 tys. lat p.n.e.), Otomani-Füzesabony (1,6 tys. lat p.n.e.), trzcinieckiej.
Mieszkańcy tej osady pozostawali pod silnym wpływem ludów mieszkających na południe od Karpat i znad Morza Śródziemnego, co znalazło odbicie w odkrytych tu konstrukcjach obronnych i zabytkach.
Upadek osady nastąpił około 1300 lat p.n.e. Około 770 - 780 roku przybyli tu Słowianie, którzy w miejscu starych konstrukcji obronnych zbudowali potężne grodzisko, zajmujące przestrzeń 3 ha (100x290 m) o dobrze do dzisiaj zachowanych wałach dochodzących nawet do 10 metrów wysokości.
Trzy pierścienie wałów z fosami chroniły plac centralny, otoczony wałem, zwanym majdanem. Chaty - półziemianki budowano na międzywałach.
Ostateczna zagłada grodu miała miejsce w latach 960 - 1020.
Powstający skansen jest oddziałem Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Będzie to unikalny kompleks turystyczny, przyciągający w przyszłości dziesiątki tysięcy zwiedzających. Zrekonstruowane zostaną odcinki umocnień obronnych i wałów, odtworzone domostwa ludzi żyjących tu przed wiekami. Powstanie pawilon wystawowy, gdzie można będzie obejrzeć odkryte tu zabytki i infrastrukturę turystyczną.
Organizowane będą festyny archeologiczne, na których będzie się inscenizować zdobywanie grodziska, odtwarzać pradawne obrzędy i prace, np. lepienie garnków, wykonywanie narzędzi krzemiennych i kościanych, bicie monet.
Link: http://www.muzeum.krosno.pl/troja/trzcinica.html




Rezerwat przyrodniczo-archeologiczny - jaskinia "Raj"

. POŁOŻENIE
11 km na południowy-zachód od Kielc we wsi Dobrzączka, przy drodze do Chęcin
OPIS
Jaskinia ze śladami pobytu człowieka z okresu pierwotnego.
Główną atrakcją jaskini jest gąszcz występujących tu bardzo licznie stalaktytów. W jaskini znaleziono ślady pobytu człowieka z przed 50 000 lat (paleolit, kultura mustierska). Zwiedzanie połączone z wizytą w pawilonie muzealnym trwa 45 minut. Obiekt czynny jest codziennie 9-17, oprócz poniedziałków i świąt. W lutym i marcu nieczynny.


Rezerwat archeologiczno-przyrodniczy Krzemionki Opatowskie

. POŁOŻENIE
w pobliżu Ostrowca Świętokrzyskiego
OPIS
Rezerwat jest częścią Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, obejmująca kopalnię krzemienia z młodszej epoki kamienia (neolitu) i wczesnej epoki brązu. Zwiedzanie obejmuje trasę podziemną (dwie galerie górnicze), pawilon naziemny z wystawą ilustrującą pracę górników starożytnych oraz fragment zrekonstruowanej wioski neolitycznej. Czynny cały rok - od kwietnia do września w godz. 9-18, w pozostałe miesiące krócej.


Rezerwat archeologiczny "cmentarzysko megalityczne" w Borkowie

. POŁOŻENIE
na wschód od wsi Borkowo, nad dopływem rzeki Grabowej, woj. zachodniopomorskie
OPIS
Cmentarzysko z epoki neolitu i epoki brązu.
Można obejrzeć groby bezkomorowe i jeden komorowy, z komorą w postaci tzw. grobu korytarzowego. Rezerwat znajduje się pod opieką Muzeum Okręgowego w Koszalinie.


Grodzisko - rezerwat archeologiczny w Santoku

. POŁOŻENIE
w pobliżu Gorzowa Wielkopolskiego, u ujścia Noteci do Warty
OPIS
Gród w Santoku miał kolisty kształt, średnicę 200 m, otaczały go wały drewniano - ziemne oraz fosa. W okresie swej największej świetności - XI - XIII w. znajdował się tam ośrodek władzy państwowej i kościelnej (gród), oraz część rzemieślniczo - handlowa (podgrodzie). Do naszych czasów zachowały się zarysy wałów oraz fragmenty fosy. Na szlaku przygotowanej trasy edukacyjnej znajdują się tablice informacyjne, które przedstawiają poszczególne elementy grodu. Na terenie rezerwatu znajdują się także ruiny kościoła św. Andrzeja z XI/XII w. oraz ruiny zamku z XIV - XV w.


Rezerwat archeologiczny - Częstochowa - Raków

. POŁOŻENIE
Częstochowa
OPIS
Rezerwat funkcjonuje przy Muzeum Okręgowym w Częstochowie. Zajmuje powierzchnię 100m2. Jest jednym z największych cmentarzysk kultury łużyckiej w Polsce. Znajdują się tam groby ciałopalne i szkieletowe. Wokół rezerwatu zbudowano galerię, a na niej zorganizowano wystawę o kulturze łużyckiej.


Mini Skansen Górniczo - Hutniczy w Jeleniej Górze

. POŁOŻENIE
na terenie Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze
OPIS
Najważniejszymi elementami skansenu są : replika średniowiecznego pieca do wytopu szkła i replika średniowiecznego szybu górniczego. Całości dopełniają drewniane rury wodociągowe wydobyte w trakcie wykopalisk archeologicznych na terenie Starego Miasta w Jeleniej Górze.


Rezerwat archeologiczny "kamienne kręgi" w Odrach

. POŁOŻENIE
miejscowość Odry, Bory Tucholskie
OPIS
Rezerwat zajmuje powierzchnię 16 ha. Znajduje się tam 10 kręgów kamiennych, 30 kurhanów, oraz 620 grobów płaskich. Nekropolia powstała w 70/80 r. n.e, użytkowana była przez ludność gocką, należącą do kultury wielbarskiej.


Rezerwat archeologiczny "Kręgi kamienne w Grzybnicy"

. POŁOŻENIE
19 km od Koszalina przy szosie do Bobolic, między miejscowościami Mostów i Grzybnica
OPIS
Założenie cmentarno-sakralne z pierwszych wieków naszej ery, łączone z plemieniem Gotów. Dostępne przez cały rok - wstęp wolny.


Rezerwat archeologiczny "Rydno"

. POŁOŻENIE
w miejscowości Łyżwy będącej północno-wschodnią dzielnicą miasta Skarżyska-Kamiennej

OPIS
Utworzony w 1957 r. rezerwat obejmuje zespół paleolitycznych osad przemysłowych wraz z kopalnią hematytu.
Link: http://www.skarzysko.org/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=45




WWW.WYSZOGROD.BYDGOSZCZ.PL, Webmaster: Artur Lion

.