.
x ZAKOLE WISŁY - OCHRONA PRZYRODY x

DROGOWSKAZ
ZAKOLE WISŁY - WSTĘP
WISŁA GRANICĄ BYDGOSZCZY
BYDGOSKIE ZAKOLE WISŁY
OCHRONA PRZYRODY
WISŁA W HISTORII BYDGOSZCZY
SZLAK BURSZTYNOWY
ROLA GOSPODARCZA WISŁY (XV - XVII w.)
OGRANICZENIE HANDLU W XVII-XVIII w.
ROLA KANAŁU BYDGOSKIEGO
W XX wieku
SPŁAW WISŁĄ Z BYDGOSZCZY
SEBASTIAN KLONOWIC "Flis" (1595, 1598)
PRZEKSZTAŁCENIA WISŁY W OKOLICY BYDGOSZCZY
WISŁA PRZED REGULACJĄ
PIERWSZE INWESTYCJE NAD WISŁĄ
INWESTYCJE PRZEŁOMU WIEKÓW XIX/XX
INWESTYCJE XX w.
PRZESZŁOŚĆ GEOLOGICZNA ZAKOLA W SKRÓCIE
ZAKOLE W UJĘCIU FIZYCZNO-GEOGRAFICZNYM
MIKROREGIONY ZAKOLA WISŁY
ZAGROŻENIA ZE STRONY WISŁY W BYDGOSZCZY
ŚRODOWISKO


.

Obszary szczególnie cenne przyrodniczo w Bydgoszczy

(kliknij, aby powiększyć)     Bydgoszcz znajduje się na skrzyżowaniu nie tylko szlaków komunikacyjnych, ale również korytarzy ekologicznych. Przyczynia się do tego położenie w dolinach rzek: Brdy, kanału bydgoskiego i Noteci, a zwłaszcza Wisły.

Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka oraz Dolina Dolnej Wisły to korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym.
Ponadto przez obszary leśne nad Brdą, Północny Pas Rekreacyjny Bydgoszczy i Las Gdański przebiega jeszcze korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym, zapewniający połączenie Puszczy Bydgoskiej i doliny Wisły z Borami Tucholskimi, ważnym węzłem o znaczeniu międzynarodowym.
Fakt ten podnosi znaczenie zabiegów, mających na cel ochronę środowiska i przyrody w Bydgoszczy i jej okolicach.

Wyjątkowe znaczenie dla zwiększenia bogactwa gatunkowego ptaków obszaru znajdującego się w granicach administracyjnych Bydgoszczy ma obecność największej polskiej rzeki - Wisły. Dolina wielkiej rzeki cechuje się obecnością najbogatszych faunistycznie w warunkach Środkowej Europy środowisk okresowo zalewanych lasów łęgowych. Na zachodnim, bydgoskim brzegu Wisły znajdują się tylko drobne fragmenty lasów łęgowych i ekosystemów do nich nawiązujących, ale brzegi wschodnie porasta największy kompleks lasów łęgowych na obszarze całej dolnej Wisły, którego fragmenty są chronione w rezerwatach.

W związku z tym w rejon zakola Wisły znajduje się w obrębie szeregu obszarów przyrodniczo i krajobrazowo chronionych.

Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego

Całe zakole wraz ze Zboczem Fordońskim i Mariańskim, z wyłączeniem obszarów zurbanizowanych objęte jest od 1993 r. ochroną w parku Krajobrazowym. To najwyższa ranga forma ochrony przyrody, sąsiadująca bezpośrednio z granicami Bydgoszczy i zajmująca 8,5% jego terytorium. Obejmuje obszar doliny Wisły w zakolu oraz na północ od miasta. Park w obecnym kształcie istnieje od 1999 r., od czasu połączenia uprzednich parków krajobrazowych: nadwiślańskiego, chroniącego lewobrzeżną część doliny i Chełmińskiego, obejmującego prawy brzeg.

Park chroni atrakcyjny, unikalny w skali europejskiej krajobraz doliny dużej rzeki europejskiej, z bogatą mozaiką siedlisk, od naturalnych lasów łęgowych i grądowych starorzeczy, po kserotermiczne i stepowe murawy. Flora i fauna parku jest niezwykle bogata, stwierdzono tu występowanie 1000 gatunków roślin naczyniowych oraz 1100 gatunków chrząszczy. Najwartościowsze części parku objęto ochroną rezerwatową. Oprócz zasobów przyrodniczych park szczyci się zabytkami kultury (grodziska, założenia parkowo-pałacowe, zabudowania pomennonickie) i to bezpośrednim sąsiedztwie Bydgoszczy.

Sieć Natura 2000

(kliknij, aby powiększyć) Zakole jako ważny element Doliny Dolnej Wisły wchodzi w skład sieci Natura 2000.

To system obszarów chronionych, w którym obszary wyższej rangi zwane węzłami, łączą się ze sobą poprzez korytarze ekologiczne. Taki system przeciwdziała niekorzystnemu rozczłonkowaniu terenów przyrodniczo cennych, a korytarze służą migracji fauny i flory, są też szlakami wymiany materii nieożywionej.

W sąsiedztwie Bydgoszczy znajduje się korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym, biegnący Pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką oraz Doliną Dolnej Wisły. Od tego korytarza odchodzi korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym, zapewniający połączenie z Borami Tucholskimi - międzynarodowym węzłem ekologicznym.

Zakole wraz z całą doliną Dolnej Wisły jako ważny korytarz ekologiczny zostało uznane za Obszar Specjalnej Ochrony (OSO) - służący zachowaniu ostoi ptaków występujących w stanie dzikim, oraz Specjalny Obszar Ochrony (SOO) - służący ochronie siedlisk naturalnych flory oraz dzikiej fauny (z wyj. ptaków).
W szczególności Dolina Dolnej Wisły została sklasyfikowana jako ostoja ptasia o randze europejskiej E39. Występują tu co najmniej 44 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 4 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK), a gniazduje ok.180 gatunków.

Bogata jest ponadto fauna innych zwierząt kręgowych, bogata flora roślin naczyniowych (ok. 1350 gatunków) z licznymi gatunkami zagrożonymi i prawnie chronionymi, silnie zróżnicowane zbiorowiska roślinne, w tym zachowane różne typy łęgów, a także cenne murawy kserotermiczne.
www.natura.org - serwis The Natura Network Initiative Komisji Europejskiej
strona rządowa programu Natura 2000



Rezerwaty przyrody

"Wielka Kępa Ostromecka" - 28 ha, utworzony w 1953 r., dobrze zachowany fragment lasu łęgowego z udziałem olszy i klonu polnego na terenie zalewowym
"Mała Kępa" (projektowany) - 116 ha, dobrze zachowany fragment lasu łęgowego na terenie zalewowym z miejscami lęgowymi licznych gatunków ptaków
Więcej o Małej Kępie w dziale WYSZOGRÓD - STAN OBECNY
Więcej o Wielkiej Kępie w dziale WYSZOGRÓD - STAN OBECNY




Postulowane zespoły przyrodniczo-krajobrazowe

"Fordońskie Lasy Łęgowe" - fragment doliny Wisły z lasami typu łęgowego (łęg wierzbowo-topolowy), przekształcone, ale z możliwością regeneracji, występujące w strefie korytowej Wisły oraz w strefie starorzeczy
"Zadrzewienia Brdy" - system zadrzewień wzdłuż koryta Brdy z przewagą olszy czarnej, z udziałem topoli czarnej, wierzb, lokalnie jesionu, sosny i gatunków introdukowanych (np. robinia akacjowa), o ważnej roli przyrodniczej i estetycznej

Postulowane uroczyska - użytki ekologiczne

"Skarpa Łęgnowska" - zbocza wysokiego poziomu terasowego doliny Wisły z zadrzewieniami liściastymi.

Ponadto w strefie zboczy przełomu i pradoliny Wisły znajdują się kolejne obszary chronione:
"Las Mariański" - rezerwat leśny
"Dolinki Fordońskie" - postulowany rezerwat częściowy
"Czarnówko" - postulowany użytek ekologiczny
"Zamczysko" - postulowany użytek ekologiczny
"Ogród Botaniczny" - postulowany użytek ekologiczny

Sąsiadujące Obszary Chronionego Krajobrazu

Z zakolem Wisły graniczą Obszary Chronionego Krajobrazu.

Na południowym-zachodzie wysokie terasy kotliny toruńsko-bydgoskiej zajmują wydmy piaszczyste porośnięte borami sosnowymi Puszczy Bydgoskiej. Cały ten kompleks podlega ochronie jako Obszar Chronionego Krajobrazu Wydm Kotliny Toruńsko-Bydgoskiej.

Z kolei na północnym-zachodzie znajduje się kompleks leśny o bardziej urozmaiconych siedliskach i rzeźbie terenu. Większa część tego obszaru również podlega ochronie jako Obszar Chronionego Krajobrazu Północnego Pasa Rekreacyjnego Bydgoszczy.


WWW.WYSZOGROD.BYDGOSZCZ.PL, Webmaster: Artur Lion

.